Η αξίωση είσπραξης της αποζημίωσης παραγράφεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10 του Κώδικα Αναγκαστικών απαλλοτριώσεων Ακινήτων όπως τροποποιήθηκε την παρ. 4 του άρθρου 126 του ν. 4070/2012 που αναφέρει
1.Η αξίωση για την είσπραξη της αποζημίωση που προσδιορίσθηκε προσωρινά ή οριστικά, παραγράφεται μετά την παρέλευση οκταετίας από την αποδεδειγμένη κατάληψη του απαλλοτριωθέντος ακινήτου και σε κάθε περίπτωση μετά την παρέλευση δεκαετίας από τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 7. Εάν η οριστική αποζημίωση καθορισθεί μετά τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης και την κατάληψη του ακινήτου, η αξίωση για την είσπραξη της τυχόν διαφοράς μεταξύ οριστικής και προσωρινής αποζημίωσης παραγράφεται μετά την παρέλευση πενταετίας από τη δημοσίευση της απόφασης που καθορίζει την οριστική τιμή.
1- Η παραγραφή διακόπτεται και με την ενέργεια πράξεων του δικαιούχου αποζημίωσης που αποβλέπουν: α) στη δικαστική ή διοικητική αναγνώριση, β) στην είσπραξη μέρους ή του συνόλου της αποζημίωσης και γ) στον οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης.
2- Το δικαίωμα για δικαστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης δεν υπόκειται στην παραγραφή του παρόντος άρθρου.
Περαιτέρω οι διατάξεις του άρθρου 10 του Κώδικα Αναγκαστικών απαλλοτριώσεων Ακινήτων τροποποιήθηκαν με το άρθρο 17 του νόμου 4149/2022 (ΦΕΚ Α 126/30.6.2022 ) που ορίζει…..
«1. Η αξίωση για την είσπραξη της αποζημίωσης που προσδιορίσθηκε προσωρινά ή οριστικά παραγράφεται μετά την παρέλευση επταετίας από τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 7. Εάν η οριστική αποζημίωση καθορισθεί μετά τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, η αξίωση για την είσπραξη της τυχόν διαφοράς μεταξύ οριστικής και προσωρινής αποζημίωσης παραγράφεται μετά την παρέλευση πενταετίας από τη δημοσίευση της απόφασης που καθορίζει την οριστική τιμή.»
2. Η παραγραφή διακόπτεται και με την ενέργεια πράξεων του δικαιούχου της αποζημίωσης που αποβλέπουν:
α) στη δικαστική ή διοικητική αναγνώριση,
β) στην είσπραξη μέρους ή του συνόλου της αποζημίωσης και γ) στον οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης.
3. Το δικαίωμα για δικαστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης δεν υπόκειται στην παραγραφή του παρόντος άρθρου.»
Πάντως οι διατάξεις της παραγραφής όπως τροποποιήθηκαν με τον νόμο 4149/2022 και χωρίς και να υπάρχει στο κείμενο του νόμου μεταβατική διάταξη για τις προγενέστερες συντελεσθείσες απαλλοτριώσεις ανακύπτει θέμα ερμηνείας του νόμου για τις απαλλοτριώσεις στις οποίες εφαρμόζονται.
Περεταίρω ο νομοθέτης με ειδικότερες διατάξεις προέβλεψε την διαδικασία επιστροφής των ποσών στο Δημόσιο και τα ΝΠΔΔ.
Όμως ανακύπτει σαφώς το ερώτημα ποια είναι η τύχη των πόσων που έχουν κατατεθεί από ιδιώτες για την συντέλεση πολεοδομικών απαλλοτριώσεων(τακτοποιήσεις οικόπεδων –προσκυρώσεις) όταν η αξίωση των δικαιούχων να εισπράξουν τα ποσά αυτά έχει υποπέσει στην παραγραφή των διατάξεων του ανωτέρω άρθρου. Ήδη σήμερα διαφαίνεται απροθυμία της Διοίκησης να επιστραφούν τα ποσά αυτά των συντελεσμένων απαλλοτριώσεων στους καταθέσαντες ιδιώτες .Οι λόγοι και τα κίνητρα της άρνησης είναι από όλους κατανοητή. Πρόκειται για τα μεγάλα ποσά που θα απολέσει το Δημόσιο. Παρά πολλές αποζημιώσεις λόγω της ιδιαιτερότητας και της πολυπλοκότητας της διαδικασίας της αναγνώρισης δικαιούχου παραμένουν αζήτητες ιδίως όταν πρόκειται για μικρές αποζημιώσεις. Πολλές φορές οι δικαιούχοι αποζημίωσης ,αποβιώνουν και αδιαφορούν οι κληρονόμοι των ,χρωστούν σημαντικά χρηματικά ποσά στο Δημόσιο , δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να προσφύγουν δικαστικά κλπ. Όμως γεννάται το καίριο ερώτημα πως θα διεκδικηθούν τα ποσά αυτά .Φυσικά με την συνδρομή του δικηγόρου και δια της δικαστικής οδού. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα επιτυχίας αυτής της δίκης? Κατά την άποψη του γράφοντος ναι διότι διαφορετικά παραβιάζεται τότε κατ΄ αυτό τον τρόπο η συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της ισότητας των πολιτών (άρθρο 4παρ.1 του Συντάγματος )και το άρθρο 1 ΠΠΠ της ΕΣΔΑ για την ανεπίτρεπτη απόσβεση περιουσιακών ενοχικών δικαιωμάτων των πολιτών καθώς για πληθώρα άλλων λόγων που υφίστανται και επιβάλουν την επιστροφή των χρημάτων στους καταθέτες. Είναι λοιπόν προς το συμφέρον των καταθετών αφού συγκεντρώσουν τα απαραίτητα έγγραφά τους να απευθυνθούν στον πληρεξούσιο δικηγόρο τους για την διεκδίκηση των σχετικών απαιτήσεων τους.
