Η απαλλοτρίωση ακινήτου είναι μια διαδικασία που αφορά πολλούς ιδιοκτήτες στην Ελλάδα, είτε λόγω έργων δημοσίου συμφέροντος είτε λόγω αρχαιολογικών και πολεοδομικών αναγκών. Αν και συχνά δημιουργεί ανησυχία και αβεβαιότητα, η σωστή ενημέρωση είναι το πρώτο βήμα για να προστατέψετε τα συμφέροντά σας και να διεκδικήσετε δίκαιη αποζημίωση.
Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε τι είναι η απαλλοτρίωση, ποιες διαδικασίες προβλέπει η νομοθεσία, πώς υπολογίζεται η αποζημίωση και τι πρέπει να κάνετε για να διασφαλίσετε τα δικαιώματά σας.
Τι είναι η Απαλλοτρίωση Ακινήτου
Η απαλλοτρίωση είναι η αναγκαστική μεταβίβαση της κυριότητας ενός ακινήτου στο Δημόσιο ή σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, για λόγους που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον (π.χ. δημιουργία υποδομών, έργα κοινής ωφέλειας, προστασία αρχαιοτήτων).
Η διαδικασία ρυθμίζεται από:
- το Σύνταγμα της Ελλάδας (άρθρο 17),
- τον Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων,
- ειδικές διατάξεις για πολεοδομικές ή αρχαιολογικές απαλλοτριώσεις.
Ποια Είναι τα Βασικά Στάδια
Η διαδικασία απαλλοτρίωσης περιλαμβάνει:
1️⃣ Κήρυξη Απαλλοτρίωσης:
Το αρμόδιο Υπουργείο ή Δημόσιο Φορέα εκδίδει απόφαση που ορίζει ποια ακίνητα απαλλοτριώνονται.
2️⃣ Σύνταξη Κτηματολογικών Διαγραμμάτων & Πινάκων:
Καθορίζονται τα όρια και οι ιδιοκτησίες που επηρεάζονται.
3️⃣ Προσδιορισμός Αποζημίωσης:
Δικαστήριο ορίζει το ύψος της αποζημίωσης με βάση αντικειμενικές και πραγματικές αξίες.
4️⃣ Κατάθεση Αποζημίωσης:
Η αποζημίωση κατατίθεται σε ειδικό λογαριασμό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
5️⃣ Μεταβίβαση Κυριότητας:
Η καταβολή ολοκληρώνει τη διαδικασία και το Δημόσιο αποκτά την κυριότητα.
Πώς Υπολογίζεται η Αποζημίωση
Η αποζημίωση πρέπει να είναι πλήρης και δίκαιη, σύμφωνα με το Σύνταγμα. Συγκεκριμένα:
✅ Συνυπολογίζονται η εμπορική αξία του ακινήτου, η χρήση του και τυχόν ζημίες που προκαλούνται στον ιδιοκτήτη.
✅ Ο ιδιοκτήτης μπορεί να ζητήσει διόρθωση ή επανεκτίμηση της αποζημίωσης στο δικαστήριο.
✅ Στις περιπτώσεις πολεοδομικής ή αρχαιολογικής απαλλοτρίωσης, συχνά υπάρχουν ειδικές αποζημιώσεις ή περιορισμοί.
Τι Δικαιώματα Έχει ο Ιδιοκτήτης
Κατά τη διάρκεια της απαλλοτρίωσης, ο ιδιοκτήτης έχει δικαίωμα:
- Να ενημερωθεί αναλυτικά για τους λόγους απαλλοτρίωσης.
- Να συμμετέχει στις διαδικασίες και να υποβάλλει ενστάσεις.
- Να προσφύγει στα δικαστήρια για τον καθορισμό αποζημίωσης.
- Να παραμείνει στο ακίνητο έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Συχνές Ερωτήσεις
- Πόσο διαρκεί η διαδικασία;
Η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει από μερικούς μήνες έως αρκετά χρόνια, ανάλογα με το είδος του έργου και τις ενστάσεις.
- Τι γίνεται αν δεν συμφωνώ με το ποσό αποζημίωσης;
Μπορείτε να υποβάλετε αίτηση δικαστικής επανεκτίμησης.
- Υπάρχει χρονικό περιθώριο για την καταβολή αποζημίωσης;
Ναι, διαφορετικά η απαλλοτρίωση αίρεται.
Καλέστε μας για άμεση ενημέρωση
ΚΩΔΙΚΑΣ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΑΛ/ΣΕΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
ΦΕΚ: Α 17 20010206 / 06.05.2001
Ο παρών Κώδικας κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο Ν. 2882/2001 (ΦΕΚ Α’ 17) και σύμφωνα με το άρθρο δεύτερο του ιδίου νόμου η ισχύς του αρχίζει από 06.05.2001. Σύμφωνα με την παρ. 4 άρθρου 1 Ν. 3027/2002 (ΦΕΚ Α΄ 152), αντί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης μπορεί να γίνει ανταλλαγή του υπό απαλλοτρίωση ακινήτου με ακίνητο κυριότητας της Ο.Σ.Κ. Α.Ε., με τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο νόμο αυτό.
Αρθρο: 1
Τρόπος κήρυξης αναγκαστικής απαλλοτρίωσης
ΚΗΡΥΞΗ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗΣ
1. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου, καθώς και η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε βάρος αυτού, εφόσον επιτρέπεται από το νόμο, για δημόσια ωφέλεια. Κηρύσσεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας στην οποία βρίσκεται το απαλλοτριωτέο ακίνητο ή το μεγαλύτερο τμήμα αυτού. Η απόφαση εκδίδεται μετά από εισήγηση της Κτηματικής Υπηρεσίας του νομού.
Η κατά τα ανωτέρω αρμοδιότητα του Γενικού Γραμματέα για κήρυξη της απαλλοτρίωσης καταλαμβάνει:
α. Ολα τα έργα που έχουν ενταχθεί στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (Π.Ε.Π.) και έχουν χρηματοδοτηθεί από την αντίστοιχη ΣΑΕΠ ανεξαρτήτως εμβαδού της καταλαμβανόμενης έκτασης, πλην των έργων που αφορούν το Εθνικό Οδικό Δίκτυο που έχει χαρακτηριστεί Διευρωπαϊκό ή ανήκουν σε προστατευόμενες από το νόμο, από διεθνείς ή από άλλες διακρατικές συμφωνίες περιοχές.
β. Τα έργα που δεν έχουν ενταχθεί στο Π.Ε.Π., εφόσον η προς
απαλλοτρίωση έκταση είναι μικρότερη των 100.000 τετραγωνικών μέτρων . Εάν η έκταση είναι μεγαλύτερη από 1 00.000 τετραγωνικά μέτρα, η απαλλοτρίωση κηρύσσεται με κοινή απόφαση του αρμόδιου εκ του σκοπού της απαλλοτρίωσης Υπουργού και του Υπουργού Οικονομικών , οι οποίοι είναι αρμόδιοι και για τυχόν συμπληρωματικές απαλλοτριώσεις ανεξαρτήτως εμβαδού. Με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται με πρόταση του Υπουργού Οικονομικών. δύναται να αυξάνεται το όριο της εδαφικής έκτασης του εδαφίου αυτού.
Η διαδικασία του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να εφαρμόζεται και σε περιπτώσεις κατά τις οποίες, λόγω των ιδιαιτερoτήτων του έργου, ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας. με αιτιολογημένη εισήγησή του. παραπέμπει το ζήτημα κήρυξης της απαλλοτρίωσης στον Υπουργό
Οικονομικών.
Σε περιπτώσεις απαλλοτριώσεων μεγάλης σημασίας. κατά την κρίση του αρμόδιου εκ του σκοπού της απαλλοτρίωσης Υπουργού και του Υπουργού Οικονομικών, η απαλλοτρίωση δύναται να κηρύσσεται με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
2. Η απόφαση κήρυξης της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η απαλλοτρίωση θεωρείται ότι κηρύχθηκε από τη δημοσίευση αυτή.
3. Ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας αποστέλλει στο Υπουργείο Οικονομικών και στο αρμόδιο εκ του σκοπού της απαλλοτρίωσης Υπουργείο αντίγραφο της απαλλοτριωτικής πράξης και δύο αντίτυπα του οικείου κτηματολογικού διαγράμματος και πίνακα.
4. Αντίγραφο της απόφασης κήρυξης της απαλλοτρίωσης διαβιβάζεται από την αρχή που την εξέδωσε στον αρμόδιο φύλακα μεταγραφών για να ενεργήσει την οικεία καταχώριση.
