Μπορεί το ενοίκιο σε μια μίσθωση κύριας κατοικίας να αυξάνεται σταδιακά κάθε χρόνο με συμφωνία στο συμβόλαιο;
Ναι, επιτρέπεται να προβλέπεται στο μισθωτήριο ότι το ενοίκιο θα αυξάνεται κάθε χρόνο, είτε με σταθερό ποσό είτε με ποσοστό. Όμως η αύξηση πρέπει να είναι λογική και σύμφωνη με τη συνήθη πρακτική της αγοράς. Αν η αύξηση είναι υπερβολική και γίνεται μέσα στην υποχρεωτική τριετία, μπορεί να θεωρηθεί καταστρατήγηση της ελάχιστης διάρκειας και να είναι άκυρη.
Τι πρέπει να προσέξει ένας ιδιοκτήτης πριν νοικιάσει το σπίτι του για κύρια κατοικία;
Πριν την υπογραφή μισθωτηρίου, ο ιδιοκτήτης πρέπει να ελέγχει τη φερεγγυότητα του ενοικιαστή, την κατάσταση της παροχής ρεύματος και τυχόν οφειλές. Στο μισθωτήριο πρέπει να αναφέρονται ποιοι θα κατοικούν, όροι για κατοικίδια, ευθύνη για επισκευές, δικαστική αρμοδιότητα και, αν είναι αλλοδαπός, η άδεια παραμονής. Προτείνεται πρόβλεψη για εγγυητή. Ο δικηγόρος εξασφαλίζει τη σωστή διατύπωση για την αποφυγή μελλοντικών προβλημάτων.
Πόσο διαρκούν οι παλιές εμπορικές μισθώσεις που έγιναν πριν το 2014;
Οι εμπορικές μισθώσεις που συνάφθηκαν πριν την 1η Μαρτίου 2014 έχουν υποχρεωτική διάρκεια τουλάχιστον 12 ετών, ακόμα κι αν στη σύμβαση αναγράφεται μικρότερος χρόνος. Αυτό προβλέπεται στο άρθρο 13 του ν. 4242/2014 και εφαρμόζεται ανεξάρτητα από τη συμφωνία των μερών.
Πόσο διαρκούν οι εμπορικές μισθώσεις που έγιναν μετά την 1η Μαρτίου 2014;
Οι εμπορικές μισθώσεις που συνάφθηκαν μετά την 1η Μαρτίου 2014 έχουν ελάχιστη υποχρεωτική διάρκεια 3 ετών, ακόμη κι αν έχει συμφωνηθεί μικρότερος ή αόριστος χρόνος. Επιτρέπεται πρόωρη λύση μόνο με νεότερη έγγραφη συμφωνία. Αν γίνει καταγγελία, ισχύει μετά από 3 μήνες από την κοινοποίησή της.
Μπορεί ένας μισθωτής να καταγγείλει μια εμπορική μίσθωση πριν λήξει το συμφωνημένο χρονικό διάστημα;
Αν η εμπορική μίσθωση έγινε πριν την 1/3/2014, ο μισθωτής μπορεί να την καταγγείλει μετά από 1 χρόνο, με έγγραφο και αποζημίωση ενός μηνιαίου μισθώματος. Αν όμως η σύμβαση έγινε μετά την 1/3/2014, ο νόμος δεν προβλέπει δικαίωμα καταγγελίας από τον μισθωτή.
Τι πρέπει να προσέξει ο ιδιοκτήτης πριν υπογράψει μια σύμβαση για εμπορική μίσθωση;
Ο ιδιοκτήτης πρέπει να ελέγξει την οικονομική φερεγγυότητα του μισθωτή, να ζητήσει εγγυητή (ιδίως όταν πρόκειται για εταιρεία), να διασφαλίσει ότι η παροχή ρεύματος είναι ανενεργή, και να προβλέψει όρους για δικαστικές διαφορές, επισκευές και άδειες παραμονής αλλοδαπών. Κάθε περίπτωση απαιτεί εξατομικευμένο νομικό έλεγχο.
Πώς μπορώ να διώξω έναν ενοικιαστή που δεν πληρώνει το ενοίκιο;
Αρχικά, στέλνετε εξώδικο με προθεσμία 15 ημερών για πληρωμή. Αν δεν πληρώσει, ο δικηγόρος ζητά διαταγή απόδοσης μισθίου, που κοινοποιείται με δικαστικό επιμελητή. Αν δεν φύγει, ακολουθεί αναγκαστική εκτέλεση. Συχνά όμως ο ενοικιαστής φεύγει πριν φτάσετε εκεί. Μην παραλαμβάνετε το μίσθιο χωρίς συμβουλή δικηγόρου.
Τι μπορώ να κάνω αν δεν γίνεται να εκδώσω διαταγή απόδοσης μισθίου;
Αν δεν υπάρχει μισθωτήριο ή δεν έχει δηλωθεί στην ΑΑΔΕ, ο ιδιοκτήτης πρέπει να κάνει κανονική αγωγή απόδοσης μισθίου. Η υπόθεση συζητείται στο δικαστήριο και βγαίνει απόφαση σε 2-3 μήνες. Αν ο ενοικιαστής πληρώσει όλα τα οφειλόμενα και τα έξοδα, η δίκη σταματά. Αυτό το δικαίωμα έχει μόνο μία φορά. Αν όχι, ξεκινά η διαδικασία έξωσης.
Τι μπορεί να κάνει ο ιδιοκτήτης αν ο ενοικιαστής καθυστερεί το ενοίκιο; Μπορεί να καταγγείλει τη μίσθωση;
Ναι, ο ιδιοκτήτης μπορεί να καταγγείλει τη μίσθωση μέσω αγωγής, αν ο ενοικιαστής δεν πληρώνει το μίσθωμα. Ο ενοικιαστής έχει 30 μέρες να εξοφλήσει όλα τα οφειλόμενα (ενοίκια, τόκους και έξοδα). Αν δεν πληρώσει, η μίσθωση λύνεται και μπορεί να ζητηθεί αποζημίωση. Ο δικηγόρος επιλέγει την κατάλληλη νομική οδό, ανάλογα με την περίπτωση.
Μπορεί ο ιδιοκτήτης να ζητήσει την απόδοση του ακινήτου όταν λήξει το συμβόλαιο μίσθωσης;
Ναι, ο ιδιοκτήτης μπορεί να ζητήσει δικαστικά την απόδοση του μισθίου όταν λήξει η σύμβαση και έχει περάσει τριετία, είτε πρόκειται για εμπορική είτε για κύρια κατοικία. Η αγωγή μπορεί να ασκηθεί και πριν τη λήξη, αρκεί να ζητείται η αποβολή μετά το τέλος της μίσθωσης. Αν η σύμβαση έχει παραταθεί και έγινε αορίστου χρόνου, τότε απαιτείται καταγγελία με προθεσμία (15 μέρες ή 3 μήνες, ανάλογα με τον τρόπο καταβολής μισθώματος).
Γιατί είναι σημαντικό να δηλώνεται άμεσα η μίσθωση στην ΑΑΔΕ και να την αποδέχεται ο ενοικιαστής;
Η δήλωση της μίσθωσης στην ΑΑΔΕ και η αποδοχή της από τον ενοικιαστή είναι απαραίτητες για να προστατευτεί ο ιδιοκτήτης νομικά και να μπορεί να εκδοθεί διαταγή απόδοσης μισθίου, αν χρειαστεί. Χωρίς καταχώριση και αποδοχή, δεν μπορεί να υπογραφεί και σύμβαση ρεύματος. Η διαδικασία αυτή επιβεβαιώνει και το ποιος είναι ο νόμιμος μισθωτής.
Πώς μπορώ να δηλώσω τα ενοίκια που δεν μού έχουν πληρώσει, για να μην φορολογηθώ άδικα γι' αυτά;
Μπορείς να δηλώσεις τα ανείσπρακτα ενοίκια ηλεκτρονικά στο myAADE με το έντυπο Ε411 και δικαιολογητικά (π.χ. διαταγές, αγωγές, αποδείξεις επίδοσης) ή να τα πας στη ΔΟΥ. Αν εγκριθούν, εξαιρούνται από τη φορολογία.